Ben jij een pleaser? Dat is minder onschuldig dan het lijkt (dus zo kom je ervan af)

“Ach, ik pas me wel aan.”
“Nee hoor, maakt mij niet uit.”
“Als jij maar blij bent!”

Herkenbaar? Grote kans dat je dan een pleaser bent. En hoewel het fijn klinkt – een vriendelijk, meegaand mens dat het anderen graag naar de zin maakt – is het in de praktijk vaak helemaal niet zo prettig. Want wie voortdurend over zijn eigen grenzen heen gaat, raakt zichzelf kwijt. Als psycholoog zie ik het in mijn praktijk en in de verhalen die ik hoor: mensen die altijd ‘ja’ zeggen, terwijl ze vanbinnen ‘nee’ voelen. Mensen die zichzelf op de tweede plaats zetten en daar uiteindelijk last van krijgen.

Pleasen lijkt op het eerste gezicht sociaal wenselijk gedrag. Maar onder de oppervlakte gaat het vaak over onzekerheid, angst voor afwijzing en de diepe behoefte om geliefd te zijn. In deze blog lees je wat de kenmerken zijn van een pleaser, zodat je kunt bepalen of jij er ook één bent. En daarna geef ik je vijf concrete tips om ermee te stoppen of in elk geval: om ermee te oefenen.

Herken jij jezelf hierin? De kenmerken van een pleaser

Pleasen kan allerlei vormen aannemen. Dit zijn de meest voorkomende signalen:

1. Je zegt vaak ‘ja’, terwijl je ‘nee’ bedoelt
Je belooft een vriend om te helpen met verhuizen, terwijl je eigenlijk kapot bent van de werkweek. Je neemt nog een klus aan op je werk, ook al heb je al te veel te doen. Je weet dat je het niet moet doen, maar je durft geen ‘nee’ te zeggen.

2. Je voelt je verantwoordelijk voor andermans stemming
Als iemand in je omgeving somber, boos of teleurgesteld is, vraag je je meteen af: Wat heb ik verkeerd gedaan? Je voelt de drang om het op te lossen, ook als het niet jouw taak is.

3. Je vindt het moeilijk om grenzen aan te geven
Je laat collega’s regelmatig over je heen lopen, of je blijft in vriendschappen of relaties waarin je eigenlijk niet goed wordt behandeld. Want je wil niemand tot last zijn. En conflict? Liever vermijd je dat.

4. Je twijfelt veel aan jezelf
Na een gesprek pieker je: had ik dat niet anders moeten zeggen? Vond hij me nu stom? Je bent voortdurend bezig met hoe je overkomt op anderen en past je gedrag daarop aan.

5. Je zoekt bevestiging van buitenaf
Je voelt je goed als anderen blij met je zijn. Je zelfbeeld hangt sterk samen met wat anderen van je vinden. Kritiek komt keihard binnen en complimenten zijn als zuurstof.

Herken je meerdere van deze punten? Dan is de kans groot dat je een pleaser bent. En hoewel het vaak voortkomt uit iets moois – een groot empathisch vermogen, bijvoorbeeld – is het belangrijk om er bewuster mee om te gaan. Want langdurig pleasen put uit en kan leiden tot stress, frustratie, burn-out of zelfs depressieve klachten.

Vijf tips om te stoppen met pleasen

1. Oefen met ‘nee’ zeggen op een kleine schaal
Begin klein. Zeg bijvoorbeeld ‘nee’ tegen een extra taak op je werk of geef aan dat je vanavond niet wil bellen. Het gaat erom dat je leert voelen: ik mag kiezen voor mezelf.

2. Sta stil bij je eigen behoeften
Wat wil jij eigenlijk? Wat heb jij nodig? Veel pleasers zijn zó gewend om zich op anderen te richten, dat ze nauwelijks weten wat hun eigen wensen zijn. Neem daar bewust tijd voor.

3. Accepteer dat niet iedereen je aardig zal vinden
En dat is oké. Je hoeft niet door iedereen leuk gevonden te worden. Sterker nog: als je je échte zelf laat zien, trek je juist de mensen aan die écht bij je passen.

4. Laat stiltes vallen en stel grenzen met zachte kracht
Je hoeft niet meteen een uitgebreide uitleg te geven als je iets niet wilt. Een simpel “dat komt voor mij nu niet goed uit” is genoeg. Stiltes mogen er zijn. Niet alles hoeft opgelost.

5. Zoek hulp als je vastloopt
Soms is pleasen zo diepgeworteld dat je er alleen lastig uitkomt. Gesprekken met een coach of psycholoog kunnen helpen om oude patronen te doorbreken en jezelf serieuzer te nemen.

Pleasen afleren gaat niet van de ene op de andere dag. Het vraagt oefening, moed en soms ook ongemak. Maar het is een investering die je leven wezenlijk kan veranderen. Want wie leert kiezen voor zichzelf, heeft uiteindelijk ook meer te geven aan anderen en dan vanuit vrijheid, in plaats van verplichting.

Herken je jezelf in dit verhaal? Laat dan gerust een reactie achter of deel het artikel met iemand die dit misschien ook moet lezen.